Jest to spotkanie diagnostyczne mające na celu ocenę postawy dziecka, ilość i jakość posiadanych umiejętności ruchowych. Składa się ze szczegółowego wywiadu z rodzicem oraz oceny wizualnej dziecka, testów czynnościowych. Sprawdzane jest ustawienie poszczególnych segmentów/ elementów ciała względem siebie, rozkład napięcia mięśniowego, ustalenie ewentualnych wielkości tych zmian. Jest to pierwszy etap pracy z pacjentem umożliwiający zaplanowanie dalszego postępowania.
Kiedy warto zgłosić się na konsultację?
Na konsultację fizjoterapeutyczną warto udać się zawsze wtedy, gdy coś niepokoi rodzica – nawet jeśli wydaje się to drobiazgiem. Im wcześniej zostaną wykryte nieprawidłowości, tym większa szansa na ich skuteczne skorygowanie.
🔹 Pierwsze miesiące życia to bardzo dynamiczny okres rozwoju. Warto już wtedy ocenić sposób, w jaki dziecko zdobywa nowe umiejętności oraz nauczyć się prawidłowej pielęgnacji i podnoszenia niemowlęcia (tzw. handling).
🔹 Około 6. roku życia następuje gwałtowny skok wzrostowy. Wydłużają się kości długie, a mięśnie i więzadła muszą się do tych zmian dostosować. Jednocześnie spada ilość spontanicznego ruchu, bo dziecko zaczyna spędzać więcej czasu w pozycji siedzącej – to kluczowy moment, by sprawdzić, czy nie rozwijają się wady postawy.
🔹 W okolicach 12. roku życia ponownie zachodzą intensywne zmiany fizyczne i hormonalne. Zmienia się proporcja ciała, pojawiają się przeciążenia i zaburzenia biomechaniczne, które często wymagają korekty.
🔹 W przypadku urazu lub nagłego pogorszenia funkcji ruchowej, szybka konsultacja pozwala dobrać odpowiednie postępowanie terapeutyczne i skrócić czas regeneracji. Fizjoterapeuta nie tylko zastosuje terapię przeciwbólową (np. terapię manualną), ale również udzieli wskazówek dotyczących dalszego postępowania i ewentualnych konsultacji u innych specjalistów.
Na czym polega wywiad?
Szczegółowy wywiad to niezbędny element każdej konsultacji. Obejmuje:
- dane dziecka (wiek, rozwój, przebyte choroby),
- dokumentację medyczną (np. wypisy ze szpitala, wyniki badań obrazowych),
- analizę zgłaszanych dolegliwości – ich charakter, lokalizację, czas trwania i czynniki nasilające.
Zrozumienie historii dziecka i kontekstu objawów jest kluczowe, by trafnie zinterpretować obserwacje z badania.
Jak wygląda badanie i jak się do niego przygotować?
Badanie dziecka rozpoczyna się od oceny wzrokowej postawy ciała. Fizjoterapeuta sprawdza ustawienie punktów anatomicznych (np. barków, łopatek, miednicy) względem siebie oraz ewentualne asymetrie. Aby ocena była rzetelna, dziecko powinno być ubrane tylko w bieliznę – warto je wcześniej o tym uprzedzić, aby czuło się bezpiecznie.
W dalszej części przeprowadzane są testy funkcjonalne, które pozwalają ocenić siłę, zakres ruchu, napięcie wybranych grup mięśniowych oraz sposób poruszania się. Na zakończenie fizjoterapeuta zbiera wszystkie informacje i omawia z rodzicem ewentualne zalecenia.
Podczas całego badania z dzieckiem obecny jest opiekun, a konsultację prowadzi jeden terapeuta – dla komfortu i poczucia bezpieczeństwa małego pacjenta.
Konsultacja a emocje dziecka
Konsultacja może być stresująca – nowa osoba, nieznane otoczenie, skojarzenia z lekarzem czy bólem. Zdarza się, że napięcie emocjonalne dziecka może chwilowo zafałszować obraz postawy czy napięcia mięśniowego. Dlatego tak ważne jest, by fizjoterapeuta budował relację opartą na zaufaniu. Niekiedy dopiero podczas kolejnych spotkań można w pełni uchwycić istotę problemu i odpowiednio zaplanować terapię.
Dlaczego warto?
Konsultacja fizjoterapeutyczna to nie tylko diagnoza – to również edukacja rodzica oraz profilaktyka. Pozwala zrozumieć, jak wspierać dziecko w rozwoju ruchowym, jak reagować na pierwsze sygnały nieprawidłowości i jak dbać o zdrową postawę. To pierwszy krok do mądrego, świadomego towarzyszenia dziecku w jego rozwoju.
Dominika Świokło
fizjoterapeutka,
terapeutka Integracji Sensorycznej