Wyobraźmy sobie dwie bardzo podobne do siebie sytuacji:
- Spacerujemy po wyspie i widzimy węża przed sobą, który zaraz nas zaatakuje. Wiemy że akurat ten wąż jest niezwykle niebezpieczny dla życia człowieka, a wokół nas nie ma żadnej pomocy medycznej.
- Spacerujemy po ZOO i widzimy węża przed sobą, który jest umieszczony w specjalnej zamkniętej klatce. Wiemy że ten wąż jest bardzo niebezpieczny i gdyby nie był w klatce, to by mógł nas zaatakować.
Pierwsza i druga sytuacja może wywołać u nas prawie takie same objawy: zaniepokojenie, przerażenie, odczuwamy duże napięcie w naszym ciele, kołatanie serca oraz szybki oddech. To czym się jednak różnią?
Strach to automatyczna reakcja występująca jako odpowiedź na realnie istniejące zagrożenie i mobilizująca nas do działania. W momencie odczuwania strachu w naszym organizmie są wydzielane pewne substancje, takie jak adrenalina, noradrenalina i kortyzol, które przygotowują nasze ciało do stanu „walki lub ucieczki”. A zatem strach jest nam potrzebny, iż może pomóc nam w uratowaniu naszego życia w sytuacjach bardzo dla nas niebezpiecznych.
Lęk nie pojawia się w wyniku realnego zagrożenia, tylko pojawia się w naszej wyobraźni, nawet wtedy kiedy jesteśmy w najbardziej bezpiecznym dla nas miejscu. Nic nam w tym momencie nie zagraża, ale my i tak się boimy. Lęk może się pojawić w wyniku samej myśli albo jakiegoś bodźca (na przykład ilustracja w książce), który wywołuje u nas nieprzyjemne odczucia oraz przyspieszone bicie serca, szybki oddech, pocenie się i drżenie rąk. Natomiast lęk nie zawsze odczuwa się tak samo. Istnieje kilka rodzajów lęku, wśród których wyróżniamy lęk w postaci fobii, lęk uogólniony, inaczej nazywany też lękiem „wolnopłynącym”, lęk paniczny oraz zaburzenia lękowe mieszane występujące wraz z depresją.
Podsumowując, strach to naturalna reakcja naszego organizmu, pełniąca funkcję ochronną. Natomiast lęk przeszkadza naszemu codziennemu funkcjonowaniu, zaburzając nasze samopoczucie. Ale dobrą wiadomością jest to, że nad lękiem możemy pracować. Jeśli więc czujemy że lęk się nasila i nie możemy jednak sobie z tym poradzić, warto się zgłosić po pomóc do specjalisty. Odpowiednio dobrana terapia może skutecznie obniżyć poziom lęku i polepszyć niemal każdą sferę naszego życia.
Anna Kurta
psycholog, terapeuta Integracji Sensorycznej