Logorytmika jest jedną z metod, które wspomagają terapię logopedyczną. To „Metoda korekcji mowy, oparta na rytmie muzycznym wraz z zastosowaniem słowa, wyłączonego jako akompaniament zaprogramowany lub improwizowany – w rytmicznie zestrojony przez muzykę ruch całego ciała.”
Logorytmika – zajęcia dla dzieci w wieku 4-6 lat
CEL
Głównym celem logorytmiki jest kształtowanie umiejętności prawidłowego oddychania,
posługiwania się głosem zróżnicowanym (pod względem: rytmicznym, dynamicznym, agogicznym
i intonacyjnym). Logorytmika kształcona jest poprzez różnorodne formy kontaktu ucznia/dziecka
z instrumentami muzycznymi.
Niezależnie od tego, czy dziecko uczęszcza na zajęcia logorytmiczne, czy też elementy tych ćwiczeń realizowane są w czasie spotkań z logopedą, muszą być one zawsze podporządkowane celom logopedii.
ZADANIE
Głównym zadaniem ćwiczeń logorytmicznych jest uwrażliwienie dzieci na zjawiska takie jak:
- rytm,
- tempo,
- wysokość dźwięku,
- melodia,
- akcent,
- fraza,
- artykulacja.
Są to między innymi zjawiska wspólne dla muzyki i mowy. Ćwiczenia te muszą spełniać funkcję zarówno uspołeczniające jak i wychowawcze.
ZAKRES
Zakres logorytmiki obejmuje wyłącznie elementy rytmiki Dalcroze’a oraz elementy metody C. Orffa. Podczas realizacji zajęć dochodzi do technicznego rozwiązywania percepcyjnych problemów dziecka
w zakresie empiryczno- poznawczym. O sposobie podjętych działań decyduje przede wszystkim rodzaj, stopień oraz rozległość zaburzeń danego dziecka. Zajęcia mają na celu stymulowanie aktywności poznawczej dziecka poprzez ruch przy muzyce szeroko pojętej (śpiew, rytmizacja wyrazów, instrumentacje). Ruch, który towarzyszy muzyce, jest wykorzystywany do celów kinezyterapeutycznych. Wiodącym zadaniem logorytmiki jest usprawnienie dzieci, u których występują zaburzenia ruchowe, zaburzenia mowy, chociaż stosuje się ją i u dzieci bez żadnych deficytów.
ZASTOSOWANIE
Podczas terapii logorytmicznej można wykorzystać m.in. zabawy ruchowe ze śpiewem, zabawy ruchowe przy akompaniamencie instrumentu, zabawy z zakresu techniki ruchu, zabawy uwrażliwiające na różne elementy muzyki, ćwiczenia inhibicyjno- intonacyjne, opowieści ruchowe oraz tańce. Ćwiczenia logorytmiczne powinny aktywizować dziecko m.in. do aktywnego i kreatywnego rozwiązywania problemów, pokonywania barier rozwojowych, odczuwania radości i satysfakcji w toku zabaw/ćwiczeń, uwrażliwienie na elementy, które występują w mowie, jak i w muzyce: tempo, melodię, rytm, natężenie, artykulację, barwę, doskonalenie słuchu fonematycznego w wyniku uwrażliwienia na elementy muzyki, kształtowanie narządu mowy i korygowanie jego wad. Dzięki zastosowaniu ćwiczeń logorytmicznych możliwe jest m.in. stymulowanie rozwoju mowy, zapobieganie zaburzeniom i wyrównanie opóźnień w rozwoju mowy. Logorytmika uznawana jest m.in. za „metodę korekcji mowy”. Oparta jest głównie na rytmie oraz słowie. Skuteczność jej wymaga „podporządkowania się doznaniom muzycznym, przestrzegania w wypowiedziach elementów komunikatywnych, a zatem postawy, dykcji, intonacji, form gramatycznych, form logicznych, ponadto uwzględnienia czynników estetycznych, moralnych i społecznych w procesie językowego porozumiewania się. Ćwiczenia logorytmiczne oparte są na rytmie muzycznym. Porządkuje i organizuje to wykonywane czynności. Porządek ten jest bardzo pomocny w trakcie zajęć dla właściwego ich przebiegu. W zależności od przyczyn zaburzeń terapia powinna koncentrować się na aspektach najistotniejszych dla danego dziecka. Ćwiczenia muzyczno-ruchowe mogą być stosowane jako wzbogacenie terapii logopedycznej w celu ćwiczenia i utrwalenia nowego dźwięku mowy. Aktywność ruchowa oparta na zasadach rytmu muzycznego stymuluje aktywność neuromięśniową. Stymulacja, która dostosowana jest do indywidualnych potrzeb dziecka, ułatwia uzyskanie swobody i płynności ruchowej. Zajęcia z elementami śpiewu oraz ćwiczeniami ruchowymi usprawniają sprawność motoryczną i pobudzają tzw. pamięć muzyczną. Dzięki temu rytm, akcent i melodia są stopniowo zapamiętywane i prawidłowo odtwarzane (z czasem następuje to coraz szybciej). Śpiew odgrywa dużą rolę w logorytmice. Utwory z tekstem, który interesuje dziecko, często są czynnikiem motywującym je do ćwiczeń.
Aby zabawy logorytmiczne były skuteczne, konieczne jest ich powtarzanie. Pozwala to na utrwalenie umiejętności i stopniowanie trudności na dalszym etapie terapii.
Sylwia Gędziarska