Diagnoza i terapia logopedyczna jest najczęściej kojarzona z działaniami na rzecz mowy u dzieci, ale pomoc logopedyczna oraz neurologopedyczna jest równie ważna dla osób dorosłych i seniorów. Zaburzenia w komunikacji, artykulacji czy połykaniu mogą występować na skutek urazów, chorób neurologicznych lub naturalnego procesu starzenia się. W takich przypadkach wizyta u logopedy lub neurologopedy może znacząco poprawić komfort życia i pomóc w codziennym funkcjonowaniu osoby.
Dorośli też miewają problemy z wymową. Byskutecznie skorygować wady wymowy należy skorzystać z pomocy specjalisty. Proces ten bywa bardziej złożony niż w przypadku dzieci i bywa, że trwa dłużej. Terapia logopedyczna dla dorosłych jest dostosowana do ich indywidualnych potrzeb i ukierunkowana na konkretne trudności, takie jak problemy z artykulacją czy płynnością mowy (jąkanie). Systematyczna praca z logopedą może przynieść pozytywne efekty, dlatego im wcześniej rozpocznie się terapię, tym lepsze będą rezultaty w poprawie komunikacji.
Dlaczego dorośli powinni zgłosić się do logopedy? Problemy z artykulacją mogą poważnie utrudniać codzienną komunikację, wpływając na pewność siebie oraz funkcjonowanie w życiu zawodowym i prywatnym. Wady wymowy, takie jak seplenienie międzyzębowe, rotacyzm (trudności w wymawianiu dźwięku [r]) czy inne zaburzenia w mowie, mogą prowadzić do frustracji i poczucia niepewności. Wizyta u logopedy pomoże poprawić wymawianie trudnych dźwięków, co wpłynie na komfort rozmów i poprawę jakości codziennego życia.
Kiedy warto udać się do neurologopedy? Neurologopeda mogą pomóc dorosłym w radzeniu sobie z różnymi problemami związanymi z mową i komunikacją. Należy udać się do specjalisty, jeśli występują:
- Zaburzenia mowy po udarze – udar mózgu może prowadzić do afazji, czyli utraty zdolności lub płynności mówienia, rozumienia mowy, czytania i pisania.
- Problemy z artykulacją po operacjach – osoby po operacjach jamy ustnej, gardła lub krtani często mają trudności z wyraźnym mówieniem.
- Choroby neurodegeneracyjne – osoby cierpiące na Chorobę Parkinsona, Chorobę Alzheimera, stwardnienie rozsiane czy stwardnienie zanikowe boczne mogą zauważyć pogorszenie swoich umiejętności komunikacyjnych.
- Zaburzenia głosu – nadmierne obciążenie głosu (np. u nauczycieli, prawników czy dziennikarzy radiowych) może prowadzić do problemów ze strunami głosowymi.
- Problemy z połykaniem – dysfagia, występująca po urazach lub w wyniku zaburzeń neurologicznych, może prowadzić do powikłań, takich jak aspiracja pokarmów do dróg oddechowych a w lżejszych przypadkach kaszel, krztuszenie i codzienny dyskomfort oraz niechęć do jedzenia.
- Pojawiła się asymetria twarzy i brak jednostronnego czucia w obrębie policzka. Może to być spowodowane porażeniem nerwu VII twarzowego w czasie udaru lub nawiewem zimnego powietrza.
Jak przebiega terapia logopedyczna dla dorosłych i seniorów? Terapia logopedyczna jest zawsze dopasowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. Na początku przeprowadza się szczegółową diagnozę, a potem opracowuje się plan terapii wg potrzeb, który może obejmować: ćwiczenia artykulacyjne, ćwiczenia oddechowe, trening koncentracji i pamięci, ćwiczenia poprawiające wyrazistość mowy ewentualnie terapie wspierające prawidłowe połykanie czy trening głosu i dykcji. Im szybciej rozpocznie się terapię, tym większa szansa na poprawę.
Czy wczesna terapia neurologopedyczna ma znaczenie? Problemy z mową, połykaniem czy komunikacją mogą znacząco utrudniać codzienne życie osób dorosłych i seniorów. Wizyta u logopedy lub neurologopedy pozwala na szybkie zdiagnozowanie problemu oraz wdrożenie skutecznej terapii, co może znacząco poprawić jakość życia. Jeśli zauważysz trudności w mówieniu, artykulacji lub połykaniu – warto niezwłocznie skonsultować się z odpowiednim specjalistą. W tym celu zapraszamy do naszej poradni.
Elżbieta Wolska
logopeda, neurologopeda, terapeuta miofunkcjonalny