Czasami się zdarza, że mimo intensywnej pracy logopedycznej, mięśnie aparatu artykulacyjnego nie są w stanie dojść do optymalnej sprawności, mimo prawidłowej budowy. Wówczas świetnie, jako uzupełnienie klasycznych oddziaływań, sprawdza się elektrostymulacja.
Elektrostymulacja mięśnia oznacza elektryczną stymulację mięśni prądami o bardzo niskim natężeniu w celu wywołania jego skurczu lub rozluźnienia. Dzięki bardzo dobrej znajomości anatomii i intensywnej praktyce, terapeuta może dotrzeć elektrodą punktową by pobudzić dowolną gałązkę nerwu, unerwiającego mięsień, którego pracę chcemy zmodyfikować- rozluźnić lub wzmocnić.
Metoda ta, do pewnego czasu dostępna wyłącznie dla fizjoterapeutów, od kilku lat zdobywa coraz większe uznanie wśród neurologopedów oraz logopedów. Stosowana na oddziałach neurologicznych u pacjentów z chorobami neurodegeneracyjnymi, po wypadkach komunikacyjnych lub po udarach, pozwala osiągnąć spektakularne efekty u dzieci z dyslalią anatomiczno-funkcjonalną. Przy zaburzeniach napięcia posturalnego, gdy mamy dysfunkcje na wielu piętrach, dzięki elektrodom dousznym możemy stymulować nawet pracę mięśni ucha środkowego, lub pracę mięśni gałek ocznych dzięki elektrodowym okularom.
Znacznie skraca czas terapii neuro/logopedycznej. Dzięki możliwości stymulacji punktowej i dochodzeniu bezpośrednio do mięśnia lub nerwu niweluje nadwrażliwość kompleksu ustno-twarzowego- ma swoje zastosowanie u dzieci z wybiórczością pokarmową o podłożu nadwrażliwości orofacjalnej.
Podstawą efektywnej elektrostymulacji oraz dobrze poprowadzonej terapii jest szczegółowa diagnoza, której kluczem jest znalezienie przyczyn dysfunkcji ustno-twarzowej oraz badanie pracy mięśni- symetrii, napięcia- czyli możliwości mięśnia do utrzymania tonusa przez odpowiednio długi czas.
Odbiorcami elektrostymulacji są:
- dzieci przed oraz po zabiegu podcięcia wędzidełka
- dzieci z zaburzeniami napięciowymi- obniżone lub wzmożone napięcie mięśniowe
- pacjenci z bruksizmem o różnym podłożu
- dzieci z dyslalią tj. wadami wymowy
- znakomicie sprawdza się u dzieci o obniżonym czuciu narządów artykulacyjnych, u dzieci o zaburzeniach afazjopodobnych.
- u dzieci z podreaktywnością proprioceptywną
- wspaniałe zastosowanie ma w terapii ręki
- dzieci z nieprawidłową pozycją spoczynkową języka
- osoby oddychające przez usta (gdy przyczyna laryngologiczna zostanie wykluczona)
- osoby z zaburzeniami czynnościowymi głosu
- dzieci z wybiórczością pokarmową o podłożu nadwrażliwości
- dzieci z zaburzoną funkcją żucia, gryzienia, połykania, dzieci z dysfagią
- osoby z porażeniami nerwu twarzowego (im szybciej tym lepiej)
- dzieci i osoby z chorobami neurodegeneracyjnymi lub mięśniowymi
W niektórych sytuacjach elektrostymulacja pozwala nam różnicować charakter nagłego wystąpienia zaburzenia: czy problem wystąpił na obwodzie czy ma charakter centralny.
Elektrostymulacja wewnętrzna oraz zewnętrzna prowadzona jest na sprawdzonym elektrostymulatorze Ecostim, do którego można dobrać nieskończony rodzaj elektrod umożliwiających osiągnięcie zamierzonego celu. Połączenia stymulacji prądami z terapią logopedyczną znacznie skraca czas terapii oraz pozwala znacznie szybciej przygotować mięśnie do realizacji głosek oraz zapewnienie optymalnej funkcjonalności w obrębie ustno-twarzowym.
Terapia uzupełniona elektrostymulacją jest dobrym rozwiązaniem nawet wówczas, jeśli obserwowane dysfunkcje u dziecka są utrwalone, a układ się na nich już przebudował. Można je odbywać w cyklach terapeutycznych np. codziennie podczas turnusu, lub jako uzupełnienie terapii logopedycznej i ćwiczeń w domu- raz, dwa razy w tygodniu.
Monika Drausowska-Rokicka
logopeda, neurologopeda,
terapeuta treningu słuchowego Tomatis,
terapeuta integracji sensorycznej