Symptomy mogące wskazywać na skrócone wędzidełko – tj. takie, które ogranicza ruchy języka, zaburza funkcje ssania, pobieranie pokarmu, prowadzi na kompensacji w pracy mięśni, które nie biorą udziału w wyżej wymienionych czynnościach:
– ustny tor oddechowy – gdy niemowlę oddycha torem ustnym, rodzic łatwo może zaobserwować pozycję spoczynkową języka
- Język leżący na dnie jamy ustnej
- Język w pozycji międzydziąsłowej
- Język w pozycji dopodniebiennej rzekomej – to jest z protruzją, język uniesiony do podniebienia wysuwa się do przodu
– podczas snu głowa odchylona do tyłu – badania L.R Kotlow wykazały, iż odchylona głowa była charakterystyczna dla 37 niemowląt z ankyloglosją
-„dziwne” odgłosy podczas pobierania pokarmu: cmokanie, mlaskanie charakterystyczne dla rozszczelnienia układu na piersi lub butelce
– podczas karmienia język od dołu doszczelnia układ – dolna warga nieaktywna
– biały nalot na języku utrzymujący się do 2 h po karmieniu, często nie obejmujący czubka języka
– wciągnięta dolna warga
– mocno nabudowane policzki
Zabieg frenotomii:
Polega na przecięciu błony łączącej dno jamy ustnej z dolną częścią języka. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, czasami w znieczuleniu ogólnym.
Przed zabiegiem język i jama ustna wymagają przygotowania. Po zabiegu działania są zindywidualizowane oparte na obrazie gojenia się ranki oraz zjawisk zachodzących w jamie ustnej.
U niektórych maluszków po zabiegu samoistnie zachodzą zmiany w zakresie pozycji spoczynkowej języka, u niektórych zachodzą zmiany po terapii miofunkcjonalnej.
Pozycja spoczynkowa języka jest ściśle skorelowana z napięciem mięśniowym: jeśli dystrybucja napięcia mięśniowego jest nieprawidłowa, terapia miofunkcjonalna bez współpracy fizjoterapeuty może okazać się niewystarczająca. Przyczyn zaburzeń napięcia mięśniowego jest wiele, zalicza się do nich:
– wysoki poziom bilirubiny po urodzeniu
– mała aktywność matki w ciąży (ciąża zagrożona, ciąża leżąca)
– nieprawidłowości w obszarze CUN
– wcześniactwo
Wędzidełko języka oceniamy odnosząc je do funkcji. „Serduszko” jest jednym z komponentów oceny wędzidełka i zwykle wiąże się z potrzebą szybkiej interwencji, nie jest natomiast „niezbędnikiem” ankyloglosji.
„Zaniedbanie” kwestii wędzidełka, może się wiązać z przykrymi konsekwencjami dla dziecka takimi jak:
- nieprawidłowy wzrost twarzoczaszki w pionie (łuki zębowe, podniebienie)
- wada zgryzu
- przeróżne wady wymowy (nie zawsze słyszalne dla ucha kogoś kto nie jest profesjonalistą-zwykle wiążą się z kompensacją taką jak sygmatyzm boczny, wibracja bokiem języka, sygmatyzm interdentalny)
- nieprawidłowy tor oddychania przez usta bez aktywnej pracy przepony, „zapraszający” wirusy i bakterie do zainfekowania, aktywujące adenoid (migdałek). Skutki jednej małej niteczki pod językiem powodują, że kilkuletnie dziecko przychodząc do specjalisty sprawia, że czasami trudno dociec co było pierwsze i co spowodowało całą reakcję łańcuchową.
Jeżeli rodzic ma wątpliwości co do rozwoju funkcji w obrębie aparatu artykulacyjnego, zapraszamy jak najwcześniej na diagnozę w celu opracowania działań terapeutycznych.
Monika Drausowska-Rokicka
logopeda, neurologopeda,
terapeuta treningu słuchowego Tomatis,
terapeuta integracji sensorycznej