Wczesne wrażenia sensoryczne związane z jedzeniem mają wpływ na preferencje żywieniowe dziecka na każdym etapie rozwoju. Każda próba zabawy/jedzenia pozostawia ślad w pamięci. Proces jedzenia zaczyna się już w mózgu tzn. „myśl o jedzeniu”. Zanim coś zjemy zastanawiamy się co to będzie, jaki będzie miało smak, zapach. Myślimy również o temperaturze, konsystencji, fakturze oraz wyglądzie.
❗ BRAK DOŚWIADCZEŃ W ZAKRESIE SMAKU, WĘCHU, DOTYKU MOŻE PROWADZIĆ
DO TRUDNOŚCI Z POŁYKANIEM
Dzieci, które mają trudności z przyjmowaniem pokarmów (np. krztuszą się) mogą być w grupie ryzyka zaburzeń procesów Integracji Sensorycznej. Zdarza się, że dziecko ma problemy z prawidłowym gryzieniem, żuciem oraz połykaniem. Świadczyć to może o zaburzeniach propriocepcji lub trudności w różnicowaniu dotykowym. Dzieci, które nie radzą sobie z jedzeniem będą miały zaburzenia motoryczne. Niektóre osoby mają problem z uwagą i koncentracją skierowaną na posiłku. Są w ruchu i sprawiają wrażenie ciągle pobudzonych. Zawsze warto taką obserwację skonsultować ze specjalistą Integracji Sensorycznej, który pomoże ustalić przyczynę takiego zachowania. Brak chęci do jedzenia może być zachowaniem przejściowym.
Dzieci zdobywają nowe umiejętności w różnym tempie. Niektóre, potrzebują odpowiedniego wsparcia ze strony rodzica oraz terapeuty. Wywieranie presji oraz „karmienie na siłę” przynosi odwrotne rezultaty. Takie podejście może powodować jeszcze większy problem m.in. lęk przed jedzeniem. Głównym zadaniem rodzica/rodzica i terapeuty jest pomóc dziecku poznać to co nowe i trudne dla niego.
NEOFOBIA ŻYWIENIOWA
To lęk przed poznawaniem smaków, zapachów i konsystencji. Trudności w tym zakresie powinny być diagnozowane indywidualne ponieważ zależą one od wielu czynników.
Nadwrażliwość na bodźce wzrokowe może być jedną z przyczyn niechęci do spożywania niektórych pokarmów. Może się to objawiać na przykład unikaniem produktów o czerwonym kolorze lub wybierania z talerza tylko żółtych kawałków jedzenia.
CZY TOWARZYSZĄCY DOOKOŁA CHAOS SPRZYJA JEDZENIU?
Możemy zaobserwować, że nadmiar „rozpraszaczy” np. bajki, zabawki, muzyka utrudniają skupienie. Dziecko staje się niespokojne i nerwowe. Co chwile przerywa spożywanie posiłku lub całkowicie z niego rezygnuje. Należy pamiętać, że uczymy się przez naśladownictwo od najmłodszych lat. Doświadczamy i uczymy się poprzez obserwację. Wspólne posiłki to również budowanie relacji, rozwój języka.
Nie można o tym zapomnieć.
❗OTOCZENIE JEST BARDZO WAŻNYM CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM
NA SPOŻYWANIE POSIŁKÓW
Dźwięki towarzyszące spożywaniu różnorodnych pokarmów odgrywają ważną rolę podczas jedzenia. Dzieci nadwrażliwe słuchowo mogą odbierać niektóre dźwięki podczas jedzenia jako nieprzyjemne. Każde odgryzanie, gryzienie i żucie wydaje dźwięki, które docierają do błony bębenkowej w uchu dziecka. Podczas spożywania twardych produktów (np. orzeszki) poprzez przewodnictwo kostne słyszymy samych siebie- chrupanie. Słuch tak jak inne zmysły pełnią ważną funkcję w procesie jedzenia.
Spożywanie twardych pokarmów zapewniają prawidłowy wzrost kości szczęki oraz żuchwy.
Jeśli dziecko spożywa jedynie posiłki w postaci papek, szczęka nie rozwija się prawidłowo z powodu braku prawidłowej stymulacji. W konsekwencji możemy obserwować asymetrie twarzy oraz trudności związane ze stanem zgryzu.
❗JEDZENIE PAPEK SPRZYJA WIELU NIEPRAWIDŁOWOŚCIĄ ZGRYZOWYM ORAZ ARTYKULACYJNYM
(wady wymowy, wady zgryzu)
Jedzenie ma duży wpływ na jakość mówienia. Należy pamiętać, że jest to „triada”: gryzienie, żucie i połykanie. Prawidłowe spożywanie posiłków polega na przemieszczaniu pokarmu od jednego do drugiego policzka. W trakcie tego procesu język naciska na pokarm i kieruje go do ścianek jamy ustnej. Następnie wykonuje ruchy rozdrabniające i mielące. Na jedzenie ma wpływ siła mięśni języka. W procesie mówienia i jedzenia język oraz jego zakres ruchów odgrywają bardzo ważną rolę. Zamknięta buzia podczas jedzenia jest gwarancją wytworzenia prawidłowego podciśnienia w jamie ustnej i podstawą do prawidłowej pracy mięśni.
❗ NALEŻY RÓWNIEŻ PAMIĘTAĆ, ŻE SKRÓCONE WĘDZIDEŁKO JĘZYKA MOŻE POWODOWAĆ
TRUDNOŚCI W ROZSZERZANIU DIETY
? Ważne miejsca:
Sylwia Gędziarska
logopeda, pedagog specjalny