Prawidłowe jedzenie, picie i oddychanie to fundament dla rozwoju mowy. Nieprawidłowości w zakresie przyjmowania pokarmów, pobierania płynów i trudności związane z prawidłowym oddychaniem mogą mieć różne podłoże. Wsparcie terapeutyczne u każdego pacjenta powinno być holistyczne.
Warto pamiętać, iż ważnym etapem w rozwoju dziecka jest m.in. wkładanie rączek oraz gryzaków/zabawek do buzi, ssanie piąstki/kciuka. Dzięki tym czynnościom dziecko poznaje swoje ciało oraz jego możliwości, pracuje nad samoregulacją (np. wyciszeniem).
W oparciu o literaturę oraz obserwację pacjentów wiemy, że pomijanie etapu doświadczania w rozwoju jest charakterystyczne dla dzieci z nadwrażliwość dotykową. Naszymi działaniami powinno być wspierane na wierzchołku góry lodowej “Skup się na jakości a nie na ilości”- ważniejsze jest aby rozpocząć jakościową terapię a nie ilościową. Jeśli mamy natłok terapii nie jesteśmy w stanie tego przepracować. Dziecko wówczas nie jest w stanie przyswoić wszystkich rzeczy, które zostały mu zaprezentowane.
WSPÓLNE CZYNNIKI, KTÓRE ŁĄCZĄ TERAPIĘ LOGOPEDYCZNĄ I INTEGRACJĘ SENSORYCZNĄ
Należy wspomnieć iż w ostatnim czasie zaburzenia przetwarzania sensorycznego są bardzo często obserwowane u dzieci trafiających do gabinetów specjalistycznych. Konsekwencją dysfunkcji integracji sensorycznej mogą być m.in. trudności komunikacyjne, społeczne, emocjonalne, ruchowe. W skrócie nazywane zaburzenia SI oznaczają, że sygnały płynące ze zmysłów są przetwarzane nieprawidłowo i dlatego wszelka aktywność dziecka może być zaburzona. Obraz każdego dziecka wygląda inaczej. Terapia SI ma na celu głównie przeniesienie przyswojonych umiejętności z sali terapeutycznej na sytuacje codzienne. Każda podjęta terapia powinna pomóc dziecku w sposób aktywny (w miarę możliwości) oraz przyjazny, zachowując komfort dziecka. Staramy się pracować z całym ciałem nie tylko z wybranymi częściami.
“Język jest sercem brzucha a brzuch jest sercem języka”.
JĘZYK NIE BĘDZIE PRACOWAŁ PRAWIDŁOWO JEŚLI BRZUCH MA NIEPRAWIDŁOWE NAPIĘCIE.
W całym procesie terapeutycznym bardzo ważne jest stwierdzenie iż logopedia/neurologopedia jest OBOK integracji sensorycznej.
Nie należy ograniczać dzieci w doświadczeniach oraz nie można wyręczać ich – każda praca wymaga poświęcenia oraz czasu i cierpliwości. Coraz częściej można usłyszeć “On nie chce kolorować, to go nudzi.”, “Po co mamy to robić?” – nawet najmniejsza i najkrótsza aktywność dziecka jest ćwiczeniem przygotowującym do dalszego etapu życia. Należy zadać sobie pytanie: “Co z dalszym etapem?”, “Jeśli nie chce kolorować czy będzie chciał/chciała uczyć się pisać?”. Często koniecznym jest oczyszczenie środowiska dziecka z bodźców sensorycznych nietolerowanych – wpływa to bezpośrednio na efekty podjętego działania.
W każdej podjętej terapii ważne jest TU I TERAZ. Dziecko to pierwszy terapeuta, który wskazuje drogę oraz jest przewodnikiem. Terapia nigdy nie jest skuteczna bez udziału bliskich (rodzice/opiekunowie/inni terapeuci).
Z obserwacji można wywnioskować iż u większości dzieci z dysfunkcjami przetwarzania sensorycznego współwystępują zaburzenia mowy o różnym charakterze. WSZYSTKIE dzieci z tymi zaburzeniami wymagają podjęcia terapii logopedycznej oraz terapii SI. Warto pamiętać iż działania logopedyczne to nie tylko “machanie językiem” i siedzenie przy stoliku, ale można uwzględnić wszelkie metody ruchowe i polisensoryczne (wielozmysłowe) np. pamięć dźwiękowa, sensoryczne tory przeszkód. Zatem terapia zaburzeń przetwarzania sensorycznego doskonale wpisuje się w profil działań terapeutycznych.
Terapia SI poprawia integrację między układami zmysłów i wpływa między innymi na precyzję w wykonywanie czynności samoobsługowych, koordynację ruchową, kształtowanie równowagi oraz planowanie ruchu. Pod wpływem terapii dokonuje się integracja sygnałów pochodzących z różnych kanałów sensorycznych, co stymuluje rozwój dziecka.
Współpraca specjalistów pozwala na odpowiednie zaplanowanie terapii, co w konsekwencji pozwala na skuteczną poprawę w komunikacji językowej oraz na likwidowanie zaburzeń przetwarzania sensorycznego.
WYSTĘPUJĄCE ZABURZENIA MOWY I ZABURZENIA PRZETWARZANIA SENSORYCZNEGO SĄ DIAGNOZOWANE CORAZ CZĘŚCIEJ U DZIECI W KAŻDYM WIEKU.
“On mnie nie słucha.”, “Potyka się o własne nogi.”, “Jest nieskoordynowany.”, “Intensywnie mruga oczami.”, “Ma wybiórczość pokarmową.”, “Nieprawidłowo mówi.” “Ma trudności z koncentracją.” “Moje dziecko jest nadaktywne.” – RODZICU NIE CZEKAJ! UDAJ SIĘ DO SPECJALISTY.
Sylwia Gędziarska
logopeda, pedagog specjalny