We wszystkich diagnozach procesów integracji sensorycznej pojawiają się zawsze pojęcia ATOS i STOS określane jako „zintegrowane” lub „nie w pełni zintegrowane”.
Poniżej postaram się wyjaśnić Państwu te terminy i przybliżyć ich role w rozwoju dziecka.
Asymetryczny, toniczny odruch szyjny (ATOS) jest znany jako „odruch szermierza” Został po raz pierwszy opisany ponad 100 lat temu.
Odruch ATOS wywołuje się poprzez delikatne skręcenie głowy dziecka w jedną stronę. Skutkuje to wyprostem w kończynach dolnych i górnych (poprzez wzrost napięcia mięśni prostowników) po stronie, w którą skręcono główkę i przygięcie po stronie przeciwnej (w wyniku spadku napięcia w równoległych mięśniach). Dziecko przypomina wtedy szermierza gotującego się do ataku, stąd alternatywna nazwa odruchu.
Odruch pierwotny ATOS występuje u większości zdrowych noworodków już w chwili urodzenia i utrzymuje się do 6. miesiąca życia. ATOS jest ważny dla zwierząt poruszających się na czterech łapach. U ludzi jest to atawizm, który z wiekiem ulega wygaszeniu. Odgrywa jednak pewną rolę w rozwoju motorycznym niemowlęcia. ATOS bierze udział w rozwoju koordynacji oko–ręka, kontroli napięcia mięśniowego i równowagi.
Odruch powiązany z ATOS to:
Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny (STOS) – odruch, który rozwija się u dziecka dopiero w okolicach 6–8 miesiąca i może przetrwać bardzo długo, nawet do 2–3 roku życia. Wywołuje się go poprzez położenie dziecka na brzuchu i odgięcie jego głowy do tyłu. Powinno to wywołać wyprost w kończynach górnych i przygięcie kończyn dolnych.
Niewygaszone odruchy – skutki
Rola, jaką odgrywa prawidłowa integracja tych odruchów, sprawia, że jej zaburzenia mogą mieć daleko idące konsekwencje.
Niezintegrowany ATOS
Niezintegrowany STOS
Niewyhamowane odruchy wymagają terapii w ramach której, wykonuje się szereg różnych ćwiczeń mających na celu wygasić je a tym samym doprowadzić do lepszego funkcjonowania naszego dziecka.
Izabela Kanclerz-Nowacka
Terapeuta Integracji Sensorycznej,
Provider Neuroflow, pedagog