W przypadku, gdy mowa dziecka rozwija się w wolniejszym tempie, to znaczy, że zauważalne jest uboższe słownictwo w stosunku do rówieśników, często pojawiają się niepłynności, powtórzenia czy zacięcia, a dziecko świadome jest, że jego sposób wypowiedzi nie jest zbliżony do innych dzieci, może zacząć wycofywać się z komunikacji. Wypowiedź dziecka, która nie jest zrozumiała przez innych, może spowodować niechęć do podejmowania rozmowy, dzielenia się swoimi przeżyciami, radościami czy zadawania pytań. Zdarza się, że dzieci w tej sytuacji wolą bawić się same, unikać kontaktu z innymi, ponieważ próba porozumiewania się nie kończy się dla nich sukcesem. Mogą okazywać przez to złość, rozdrażnienie czy zniechęcenie. Ważne jest obserwowanie dziecka, uważne słuchanie, utrzymywanie kontaktu wzrokowego po to, aby wiedziało, że nikt nie ignoruje jego wypowiedzi, aby czuło się potrzebne, zrozumiane i akceptowane.
Dziecko oczekuje od najbliższych wsparcia zwłaszcza w sytuacjach dla niego ciężkich i nowych, z którymi przyszło mu się zmierzyć. Jeżeli rodzice zauważą nieprawidłowości w mowie dziecka, niepokojące zachowanie, bądź otrzymają taką informację od nauczyciela, powinni udać się do specjalisty, aby uzyskać informacje na temat rozwoju mowy dziecka. Warto tak zrobić, gdy zauważone zostaną pierwsze objawy, ponieważ wpływ mowy, sposobu porozumiewania się ma znacznie w kontaktach z innymi i może doprowadzić do wycofywania się dziecka z rozmów i zabaw, co nie jest dla niego dobre.
Wczesne stwierdzenie nieprawidłowości w mowie dziecka pozwala na podjęcie pracy nad rozwojem mowy, wzbogacaniem słownictwa czy budowaniem wypowiedzi. Niepokój rodziców nie powinien przekładać się na kontakt z dzieckiem, dziecko potrafi wyczuć, że rodzic jest zaniepokojony bądź zmartwiony, tym w jaki sposób się wypowiada. Dlatego najlepiej nie okazywać takiego nastawienia, ponieważ dziecko wie, że dzieje się coś niepokojącego, ale nie jest w stanie tego zrozumieć i nie wie, jak sobie z tym poradzić. Mowa dziecka wpływa na relacje z innymi, które są bardzo ważne, zwłaszcza w tak młodym wieku. Jeżeli rodzic zauważy, że mowa jego dziecka rozwija się wolniej, jest niezrozumiała dla otoczenia czy znacznie różni się od mowy rówieśników, powinien porozmawiać ze specjalistą, aby mógł on przeprowadzić diagnozę, wesprzeć rodziców, podjąć pracę nad rozwojem mowy oraz doradzić jak można pomóc dziecku.
Justyna Śledziewska
logopeda, neurologopeda